"Perła i korona" - Kościół w Wysiedlu
O tej wiosce ostatnio jest głośno, a to za sprawą tegorocznej Miss Polski Klaudii Ungermann. Wysiedle leży około 3,5 km na południowy-wschód od Łobza.
Ta niewielka miejscowość kryje w sobie perłę wśród architektury sakralnej, a jest nią kościół filialny p.w. św. Trójcy. Z zewnątrz kościołek w Wysiedlu niczym nie różni się od tych, jakich wiele na Pomorzu. Wewnątrz jednak oszołamia przepychem form dekoracyjnych, malowanych, rzeźbionych i wycinanych w stylu późnego renesansu. Bogactwo kolorów i form zapiera dech w piersiach. Nowe, na ówczesne czasy, inspiracje wprowadzili w życie włoscy, saksońscy i holenderscy artyści. Wiele tego, co mieściło się w repertuarze holenderskich artystów zostało wykorzystane przez rzeźbiarzy, stolarzy i malarzy, którym zlecono wykonanie wnętrza kościoła w Wysiedlu. Pojawiają się tu głowy lwów, aniołów, owoce, girlandy owocowe oraz pokutne postacie kobiece, których nagość nie jest zmysłowa, a ma charakter jedynie symboliczny.
Późnośredniowieczny (połowa XVI stulecia) tryptyk został przekształcony w pentaptyk (1606 r. –1609 r.) oraz emporę organową. W konsekwencji kościołek w Wysiedlu prezentuje historię sztuki z XVI wieku, a jego bogaty wystrój typowy jest dla wiejskich kościołków.
Początki Wysiedla sięgają średniowiecza. Miejscowość była lennem rodziny Borcków. To tutaj w roku 1557 Joachim von Borcke z Węgorzyna założył siedzibę dla nowej linii rodu, gdzie od 1565 roku byli zarówno właścicielami, panami i sędziami. Joachim von Borcke rozbudował wieś, zakładając w niej dwór i folwark oraz wzniósł murowaną świątynię. Objęli oni również patronat nad kościołem i szkołą.
Joachim bardzo wcześnie znalazł się wśród zwolenników Marcina Lutra określając siebie jako „jednego z pierwszych wyznawców boskiej prawdy". Kościół został wybudowany w 1600 r. Wprawdzie budowla była ewangelicka, jednak jej wystrój zasadniczo odbiegał od surowych trendów obowiązujących w takich kościołach. Bogatym wystrojem bardziej przypominał świątynie katolickie. Wyposażenie kościoła pochodzi z początku wieku XVII w stylu późnego renesansu (manieryzmu). Bez większych strat przetrwał do czasów współczesnych.
Chrzcielnica pochodzi z roku 1623 i została ufundowana przez Catharinę von Winterfeld, wdowę po Henningu. Ambona została ufundowana rok później, natomiast empory: północna i południowa w 1627 r.
W roku 1689 dobra przeszły w posiadanie rodu Podewilsów. Większa część cmentarza po południowej stronie kościoła pochodzi z XVIII w. Został on wykonany na zlecenie nowych właścicieli. Członkowie rodziny zostali tu pochowani we wspólnym grobowcu. Ich trumny przetrwały bez uszczerbku.
Po roku 1945 w zabudowaniach folwarcznych utworzono PGR, a pierwszym kierownikiem szkoły został Jan Uczciwek.
Obecnie Wysiedle to urocza wioska wspaniale nadająca się na niedzielne spacery. Z Łobza warto wybrać się do Wysiedla ul. Wojcelską (Woitzel – niem. Wysiedle). Przy dróżce rozwidlającej się za leśniczówką można spotkać sarny, żurawie i bociany.
mm
* * *
Wykorzystano: Kościół w Wysiedlu pod wezwaniem Przenajświętszej Trójcy (po niemiecku Woitzel). Monografia: Historia kościoła, jego fundatorzy i wystrój, opracowanie Wulf-Dietrich v. Borcke, 2006. (Tłumaczenie Gabriela Rutkowska).
Tekst - "tygodnik łobeski" z 12 sierpnia 2008 r.